Nie - rzeczywistość

    Szli pomiędzy brzozami. Milczeli, każde zatopione we własnym kosmosie myśli, skojarzeń, wiedzy. Chwilę przedtem on opowiadał jej, jak cudownie byłoby zamieszkać w lesie, żyć i cieszyć się bliskością natury, przyrody. Koegzystować z nią. W pewnym wieku pojawiła się w nim potrzeba własnoręcznego stwarzania rzeczy, potrzeba budowania. Z każdym rokiem była coraz większa. Z nostalgią oglądał filmy Kondratiuka, nieustannie opracowywał nowe projekty, angażując w ich zrealizowanie cały swój wolny czas. W ten sposób w krótkim czasie z interesującego intelektualisty przemienił się w równie, a może nawet bardziej interesującego robotnika fizycznego – artystę ubranego w roboczą odzież i kilkudniowy zarost. Dłonie, w których zamiast książek trzymał teraz narzędzia i materiały, pokryły się twardą skórą i licznymi zadrapaniami.

Opowiadał jej o swoim marzeniu największym, kształtującym się w nim przez wiele lat, mającym źródło nie wiadomo w czym. Czy w tym jak był wychowany? Czy w jego charakterze? Czy w jego zmęczeniu miastem i ludźmi? Czy w tym, z jakimi ludźmi obcował, bądź z jakimi nie obcował? A może w tym jakie książki czytał? Tysiące składników budowały sens jego marzenia. Dla niej ubrał je w słowa, które każdy dobiera inaczej, z charakterystyczną tylko dla siebie logiką i manierą. Ona słyszała każde z jego słów, przechowywała je w pamięci, myślała o nich, idąc. Jej całe życie, doświadczenia, ludzie, nader wszystko ludzie, książki, wciąż te książki, wszechobecne książki, głód wiedzy zderzały się teraz z jego słowami. Ona inaczej niż on je dobierała. Kierowała się właściwą tylko sobie logiką i manierą. Interpretowała sobą.

Mówimy, słuchamy, często zmęczeni mówimy, że słuchamy. A gdy już naprawdę słuchamy, zapewniamy, że rozumiemy, lecz naprawdę rozumieć nie możemy. Oddziela nas nieustannie bariera słów i ich interpretacja, stąd zawsze pozostajemy niezrozumiani, a zatem samotni w swoich marzeniach i dążeniach. Mozaika… Mozaiką jest każdy człowiek. Niektóre elementy mogą nas łączyć, lecz podobieństwo nigdy nie jest na tyle duże, aby dwoje ludzi mogło się porozumieć w sposób czysty, niezanieczyszczony.

Ona lubiła Kondratiuka, ale towarzyszyła jej jednocześnie świadomość, że życie w zgodzie z przyrodą, jej rytmem, z dala od cywilizacji, nie sprowadza się jedynie do retorycznych popisów na świeżo postawionym moście. Poza tym filmy zawdzięczamy cywilizacji, rozwojowi techniki. One współtworzą kulturę. W nich przekazujemy siebie, tworzymy przecież z potrzeby. Później w atawistycznym odruchu pragniemy życia prostego, pozbawionego wygód. Natura, ogień, poszukiwanie pożywienia. Tylko tam, na łonie natury, role kobieca i męska mają rację bytu i oczywiste uzasadnienie. Złudne jest owe współistnienie człowieka z naturą. Wystarczy bowiem krótka wymiana myśli pomiędzy istotami porozumienia z przyrodą pragnącymi, aby poprzez tak nagłe, lecz oczywiste zarazem, objawienie człowieczeństwa zostać wyrwanym naturze i zwróconym prawdziwemu tyranowi, dziecku naszemu, kulturze, od której ucieczki już nie ma.

- Zobacz. Na przykład to drzewo… - powiedziała dotykając białej kory. – Zauważyłeś, że mówiąc „drzewo”, wszystko mnie od niego oddala? Jakaś siła czyni mnie obcą dla tego drzewa, lasu, wszystkich roślin i zwierząt.

- Co ty bredzisz? To brzoza. Możesz jej dotknąć, o nią się oprzeć, a ona może przekazać ci pozytywną energię. – Przekonywał, lecz w niej było tyle niepewności. Jego zapewnienia nie pomagały jej.

- Ale… Czy brzoza wie, że jest brzozą? Przecież ona nie ma o tym pojęcia. To jakiś twór przyrody, który wynurzył się z ziemi, aby piąć się coraz wyżej. „Drzewo”, „brzoza” – wszystko to tylko nazwy, słowa, zbiory liter, głosek, które przez lata osiągały aktualną postać i, które mają pozwolić nam na porozumienie. Lecz to tak ułomne i marne narzędzie. Nawet, gdy próbuję uciec od słów konkretnych, uciekam tylko w inne nazwy i inne zbiory. Cała ta walka rozgrywa się tylko we mnie, ewentualnie pomiędzy ludźmi, lecz cóż z niej dla tego drzewa?

- Przecież nie musisz mówić. Możesz usiąść na trawie i patrzeć na drzewo, słuchać dźwięków lasu, czuć i nic poza tym.

- Czucie… Dlaczego zawsze, gdy kogoś, bądź coś kocham, myślę „kocham”, a nie mogę po prostu czuć i nic poza tym?

Z pewną obsesją rozwijała ten wątek, szukając w tym człowieku, jej towarzyszu, pomocy, ratunku i zapewnienia, że świat jest stabilny i zrozumiały, że panuje w nim porządek i oczywiste reguły. Wystarczy według nich postępować, aby uniknąć chaosu. Rozpaczliwie bała się, że kodeksu nie ma. Z drugiej strony chaosu pragnęła, bo był niemal synonimem wolności. Zatem ta myśl nieustannie powracająca, miała go również przekonać do szarlatańskiej teorii o nie – rzeczywistości.

- Wyobraź sobie obcą cywilizację pozaziemską, która jest diametralnie inna od naszej. – ubierała obsesję w słowa – Nagle dochodzi do konfrontacji. Obserwujemy ich świat, który rządzi się pewnymi zasadami. Zaczynamy je opisywać, badać, zamieniamy ich świat w naukę. Potrafimy zatem zrozumieć mechanizm, lecz nie możemy, nie potrafimy w tym mechanizmie uczestniczyć. Dzieli nas wszystko, w związku z czym nigdy nie dostąpimy zaszczytu bezpośredniości, obcowania czystego, współuczestnictwa.

Dla niej natura była obcą cywilizacją. Las należał do natury, choć samo słowo „natura” już do kultury. Ludzie tworzący, posługujący się językiem nie mają do natury dostępu.

Ona błądziła w labiryncie owych zagadnień, myśli natrętnych i nieznośnych. On utwierdzał się w swoim marzeniu obcowania z naturą, pomimo piętna kultury.